O nama

Balint grupa pruža lekarima mogućnost za istraživanjem i izražavanjem njihovog ličnog iskustva u svakodnevnom radu. Balint grupe su započele sa svojim radom 1950-ih godina u Londonu od strane velikana medicine i psihoanalize, Mihaila Balinta, koji je prepoznao terapijski i dijagnostički značaj odnosa lekar-pacijent radeći u grupama sa lekarima opšte medicine i stvorio metod edukacije po njemu nazvan “Balint grupe”. Za razliku od svih drugih edukacija za lekare, Balint edukacija je usmerena na odnos lekar-pacijent i omogućava učenje i sticanje „lekarske veštine“ odnosno profesionalne i terapijske komunikacije sa pacijentom koja počiva na psihoterapijskim osnovama.

Mihail Balint je kao lekar i psihoanalitičar čitavog svog života povezivao psihoanalitičke koncepte i kliničku medicinu i to pre svega na osnovama Frojdovog učenja, upućujući na važnost psihološkog razumevanja pacijenta od strane lekara. Balint je svojim metodom uspeo da povrati u središte lekarskog rada dugo potisnuti značaj ljudske relacije, terapijski značaj odnosa lekar-pacijent i to u vreme u kojem postoji opasnost da se zbog naglog razvoja tehnološke medicine i njene podele na „somatsku“ i „psihološku“, bolesnik izgubi u svojoj celovitosti. Balintov metod edukacije „Balint grupe“ postao je institucionalizovani vid edukacije, poznat i priznat vid usavršavanja lekara širom sveta. Tokom 1972. godine je osnovana Međunarodna Balint Federacija u Savetu Evrope kao nevladina organizacija koja je okupila nacionalna Balint udruženja iz 21 zemlje sveta.

Balint grupe su dizajnirane da omoguće lekarima da istražuju teške interakcije s pacijentima putem usmenih prikaza slučajeva i diskusija. Neke grupe su isključivo za lekare opšte medicine i drugih specijalnosti, dok postoje i grupe za učesnike profesija srodnih medicini . Obično se Balint grupe sastoje od po šest do dvanaest učesnika i jednog ili dva Balint voditelja koji se sastaju jednom ili dva puta mesečno u periodu od nekoliko godina. U grupi se kroz lično iskustvo preko usmenog prikaza “slučaja” iz svakodnevne prakse, uči i trenira veština terapijskog odnosa sa pacijentom. Grupa počinje prikazom slučaja od strane referenta koji izlaže svoju interakciju sa pacijentom koja ga opterećuje. Prikaz slučaja je praćen grupnom diskusijom koja se fokusira na misli, emocije i subjektivne reakcije koje sam prikaz evocira. Cilj Balint grupe je da stimuliše proces sličan psihoanalitičkim „slobodnim asocijacijama“. Stoga su učesnici zamoljeni da prikažu pacijente bez korišćenja beleški i cela grupa se ohrabruje da podeli svoje ideje, asocijacije, slike i emocije evocirane tokom diskusije. Ovaj način rada omogućava drugačije poglede koji mogu dati drugu dimenziju inicijalnom problemu. Štaviše, slobodno govoreći, članovi grupe mogu postati svesni svojih do tada nesvesnih stavova prema pacijentu ili situaciji na način koji njima pomaže da prepoznaju svoje sadržaje. Istraživanja o Balint grupama su relativno retka. U manjem broju studija je istraživan aktuelni proces prikaza slučajeva i diskusija u Balintovim grupama. Dok je Balint verovao da dugoročno učestvovanje u takvim grupama dovodi do ograničene, mada značajne promene ličnosti lekara, i dalje ostaje nejasno koja vrsta promene se desi u razmišljanju kliničara koji učestvuju u ovim grupama. Iako Balint grupe nisu osmišljene da budu terapijske, Balint grupni rad može do određenog stepena da ima terapijske efekte. Balintove grupe pokazale su se veoma delotvornim i potrebnim u procesu jačanja ega i samosvesti učesnika iz ovih profesija. Kulenović i Blažeković-Milaković u skladu s Enid Balint smatraju da su uočljive sličnosti u edukaciji između psihoanalize i Balintovih grupa, izuzev što Balintove grupe insistiraju na odnosu između lekara i pacijenta i ne zalaze u nesvesno lekarevih preokupacija. U Balintovim grupama, lekari su trenirani da implementiraju bazične psihodinamske principe sa posebnom pažnjom na odnos lekar-pacijent. Cilj ovih grupa je da se poboljšaju veštine lekara u radu sa pacijentima, dok u isto vreme lekari kontrolišu svoj lični angažman i imaju svest o svojim osećanjima u toku susreta sa pacijentom. Balint edukacija je svojim specifičnim ciljevima i metodologijom benefitna za lekara, za pacijenta i za instituciju. Lekara čini zadovoljnijim, rad sa pacijentima efikasnijim, doprinosi boljem odnosu lekar-pacijent, lekar ima celovitiji pristup pacijentu i senzibilizaciju za psihološko i psihosomatsko u pacijenta koje prepoznaje brže i lakše. Pacijent prepoznaje da je od lekara prihvaćen i shvaćen kao ličnost, a ne samo kao „bolest“, ima više poverenja u njega, sigurniji je i zadovoljniji kvalitetom lečenja, više se pridržava preporučenog načina lečenja, a samim tim je bolji i efikasniji ishod lečenja.

Ključni instrument za poboljšanje odnosa lekar-pacijent je empatija. Empatija je presudna komponenta u međuljudskim odnosima koja treba biti merena, posebno u pomagačkim profesijama. Empatija se odnosi na sposobnost deljenja emocija sa drugima. Ona integriše emocionalnu rezonancu, regulaciju emocija i zauzimanje tuđeg stanovišta. Empatija je suštinski element kliničke kompetentnosti i profesionalnosti u medicini. Na osnovu detaljnog pregleda literature empatija je identifikovana kao jedan od najrelevantnijih aspekata ličnosti u zdravstvenoj profesiji i nezi pacijenata.